Đầu tư giáo dục sớm cho con: ưu điểm và nhược điểm

Giáo dục sớm cho trẻ có thể nói là xu hướng của các bậc phụ huynh hiện nay. Tuy nhiên có nên giáo dục sớm cho con hay không cũng là nỗi trăn trở của nhiều bậc cha mẹ bởi xu hướng này luôn tiềm tàng những ưu điểm và nhược điểm mà phụ huynh cần nắm rõ. Để hiểu đúng chủ đề này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Cùng với sự bùng nổ của internet và sự thay đổi chóng mặt của cuộc sống hiện đại, nhiều gia đình đã đón nhận những tiến bộ cũng như phải “hứng chịu” những làn sóng mới chưa biết thực hư lợi hại thế nào, trong đó có giáo dục sớm. Có thể nói giáo dục sớm cho trẻ là phương pháp giáo dục giúp tối ưu những tiềm năng trí tuệ, từ đó giúp trẻ phát triển toàn diện, tuy nhiên phương pháp này cũng gây hoài nghi khi nhiều người cho rằng việc giáo dục sớm sẽ khiến trẻ gặp nhiều áp lực và không phát triển theo tự nhiên. Vậy những bậc phụ huynh có nên giáo dục sớm cho trẻ, điểm tốt và hạn chế của vấn đề này là gì?

Giáo dục sớm là gì?

Giáo dục sớm cho trẻ là quá trình cung cấp kiến thức, kỹ năng và trải nghiệm giáo dục cho trẻ từ khi còn rất nhỏ, thường bắt đầu từ độ tuổi mầm non (0-6 tuổi) và kéo dài qua giai đoạn tiền tiểu học. Mục tiêu của giáo dục sớm là phát triển toàn diện cho trẻ, bao gồm khả năng vận động, trí tuệ, tinh thần và xã hội. Trẻ em trong giai đoạn trước độ tuổi đi học tiểu học được chăm sóc và giáo dục tại các cơ sở giáo dục mầm non, chính là các cơ sở cung cấp chương trình giáo dục sớm một cách bài bản, thống nhất về phương pháp và các tiêu chuẩn chất lượng. 

Hiểu theo nghĩa rộng thì giáo dục sớm là tất cả những hoạt động mà người lớn thực hiện khi chăm sóc trẻ từ 0-6 tuổi nhằm đảm bảo an toàn, phát triển toàn diện ở trẻ về cả thể chất và tinh thần. Như vậy giáo dục sớm được thực hiện cả tại các cơ sở giáo dục mầm non, nhóm lớp mẫu giáo độc lập… và ở cả gia đình.

Ưu điểm 

Trước khi chạy theo xu hướng giáo dục sớm hiện nay, phụ huynh cần tìm hiểu rõ lợi ích của phương pháp giáo dục sớm cho trẻ là gì, từ đó giúp lựa chọn và quản lý các yếu tố ảnh hưởng sao cho có lợi nhất, tối ưu nhất cho sự phát triển của em bé trên cơ sở khoa học. Vậy ưu điểm của giáo dục sớm là gì? 

• Phát triển toàn diện: Giáo dục sớm giúp trẻ phát triển toàn diện, không chỉ tập trung vào kiến thức học tập mà còn kỹ năng xã hội, tư duy logic và phát triển thể chất. Bởi vậy phương pháp này vừa giúp não bộ của trẻ linh hoạt hơn, nhạy bén hơn, phong phú hơn vừa giúp thể chất phát triển khoẻ mạnh hơn, năng động hơn. 
• Tạo nền tảng vững chắc: Giáo dục sớm giúp xây dựng nền tảng vững chắc cho tương lai của trẻ. Nó giúp trẻ hình thành những kỹ năng cơ bản và kiến thức cần thiết cho giai đoạn sau này. 
• Tạo thói quen tích cực: Giáo dục sớm cho trẻ giúp con có thể hình thành các thói quen tích cực như đọc sách, quan sát, đặt câu hỏi, học tập tự quản và quản lý thời gian. 
• Hình thành những phẩm chất tốt: Trẻ được giáo dục sớm thường có cơ hội tham gia nhiều hoạt động và trải nghiệm, từ đó hình thành các phẩm chất tốt như tự tin, bao dung, quan tâm người khác,… 
• Gắn kết tình cảm gia đình: Việc giáo dục sớm tại nhà cho con, cùng con trải nghiệm giúp tình cảm của bố mẹ và con gắn kết hơn, yêu thương nhau hơn, trưởng thành cùng con. 
• Tiết kiệm thời gian chuẩn bị học tiểu học: Nếu trẻ có những kiến thức cơ bản từ sớm có thể tiến xa hơn trong học tập, tránh phải học lại những kiến thức cơ bản khi lớn hơn.

Nhược điểm 

Trên đây là một số ưu điểm của việc giáo dục sớm cho trẻ, cho thấy tầm quan trọng của giáo dục sớm với con cái cũng như với các bậc phụ huynh. Tuy nhiên, phương pháp giáo dục sớm vẫn còn tồn tại những hạn chế mà cha mẹ cần nắm rõ: 

• Tốn nhiều thời gian: Để có thể giáo dục sớm cho con, cha mẹ cần dành thời gian tìm hiểu phương pháp, nội dung, cách thức và thực sự bắt tay vào thực hiện. Rõ ràng việc áp dụng một kế hoạch bài bản với mục tiêu rõ ràng sẽ không thể làm qua loa, tùy tiện hay rảnh thì làm. Trong điều kiện lý tưởng, trẻ được mẹ dành toàn thời gian chăm sóc trong 1 đến 2 năm đầu đời và áp dụng giáo dục sớm cho con, sau đó cho con đến trường mầm non và tiếp tục những hoạt động giáo dục trong gia đình ngoài thời gian trẻ đến lớp. Trong nhịp sống hiện đại hối hả, để làm được điều này là một thử thách lớn cho các bậc cha mẹ.  Có thể gây áp lực cho trẻ: Giáo dục sớm có thể tạo áp lực quá cao cho trẻ, đặc biệt khi phụ huynh ép buộc và kỳ vọng quá nhiều vào con, áp dụng phương pháp chưa hợp lý. Điều này có thể gây căng thẳng và ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. 
• Ảnh hưởng tình cảm gia đình: Nếu không cân nhắc, việc đầu tư quá nhiều thời gian và tài nguyên vào giáo dục sớm có thể ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, gây xung đột về quan điểm giữa các thành viên trong gia đình và giảm thời gian chất lượng của cha mẹ dành cho nhau và dành cho những người thân khác trong gia đình chị anh/chị/em của bé, ông bà. 
• Tiềm ẩn nguy cơ áp dụng phương pháp không phù hợp: Hiện nay có nhiều phương pháp giáo dục sớm, tuy nhiên không phải phụ huynh nào cũng lựa chọn được phương pháp phù hợp cho con bởi mỗi đứa trẻ có cá tính và năng lực khác nhau. Giáo dục sớm cần được áp dụng phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của gia đình và khả năng thực tế của cha mẹ, tránh rơi vào trạng thái cực đoan hoặc quá thờ ơ, coi nhẹ hoặc quá kỳ vọng, cầu toàn
• Tốn chi phí hơn so với giáo dục theo kiểu truyền miệng, bản năng và kinh nghiệm: Để vận dụng giáo dục sớm tại nhà, nhất là theo những chương trình hiện đại với sự hỗ trợ của nhiều tài liệu sách vở và đồ dùng giáo cụ giúp trẻ phát triển toàn diện, bố mẹ sẽ phải tiêu tốn tiền bạc để mua các đồ chơi, giáo cụ hỗ trợ trẻ, có thể bao gồm cả việc tham gia các khóa học có trả phí, sử dụng các dịch vụ chuyên nghiệp phát sinh chi phí ngoài những khoản chi tiêu mua sắm cho việc nuôi con bình thường.

Vậy có nên giáo dục sớm cho trẻ?

Qua những nội dung trên, các bậc phụ huynh đã nắm rõ những ưu điểm, nhược điểm khi đầu tư giáo dục sớm cho con. Thực tế đã chỉ ra rằng, giáo dục sớm đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống xã hội ngày nay. Hơn bao giờ hết, đây chính là lúc chúng ta cần hiểu sức mạnh, tiềm năng và những sai lầm có thể mắc phải khi giáo dục sớm cho con cái bởi nó sẽ ảnh hưởng lâu dài, vĩnh viễn và hệ trọng tới tương lai của con. 

Điều quan trọng đối với phụ huynh là hãy xem mỗi đứa trẻ như một hạt giống cần được chăm bẵm, tưới tắm hàng ngày, hãy lấy con làm trung tâm, hãy thấu hiểu em bé, thấu hiểu chính mình trong vai trò là người thầy đầu tiên và suốt đời của trẻ, giúp tránh được những rủi ro và sai lầm, để con được phát triển một cách tốt nhất. Bên cạnh đó, khi thực sự hiểu thấu đáo về giáo dục sớm, cha mẹ sẽ nhận ra rằng hoàn toàn có thể tiết kiệm chi phí, tiết kiệm thời gian, khắc phục những điểm vẫn được cho là hạn chế để có thể áp dụng giáo dục sớm hiệu quả cho con của mình. Những kết quả tốt đẹp trong tương lai và việc giảm thiểu thời gian công sức phải làm lại, sửa sai do đã bỏ qua thời điểm vàng giáo dục sớm phát triển kỹ năng thích hợp cho con theo từng độ tuổi chính là những kết quả đáng để cha mẹ đầu tư thời gian công sức ở giai đoạn đầu đời của con.

Kết

Bất cứ phương pháp giáo dục nào cũng sẽ có những ưu và nhược điểm riêng. Đối với giáo dục sớm, bên cạnh tình yêu thương, cha mẹ cũng rất cần sự tỉnh táo để xây dựng cho mình một nền tảng kiến thức cùng tâm lý vững vàng.

Trông Trẻ Pro với sứ mệnh đồng hành với giáo dục trẻ thơ trong gia đình luôn sẵn sàng trở thành người bạn đầy tin tưởng của các bậc phụ huynh cũng như các bạn nhỏ. Với sự hỗ trợ từ Trông Trẻ Pro, cha mẹ có thể tự tin hơn trong việc đầu tư giáo dục sớm cho con, đảm bảo rằng con cái của mình sẽ có một tương lai tươi sáng và phát triển hết tiềm năng.