Nuôi con ở nhà kiểu Montessori

Bước vào thế giới của những lý thuyết về giáo dục trẻ thơ Montessori trong việc nuôi con tại nhà là một hành trình đầy kỳ vọng và thú vị. Các phụ huynh và trẻ nhỏ có thể khám phá một hệ thống giáo dục độc đáo giúp con phát triển toàn diện. Và để khám phá hành trình nuôi con theo tiếp cận Montessori, các bậc phụ huynh hãy cùng Trông Trẻ Pro tìm hiểu về cách thực hành lý thuyết Montessori tại nhà cũng như tạo nên môi trường thúc đẩy sự phát triển tối ưu cho con bạn.

Montessori là hệ thống lý thuyết kinh điển đã được triển khai trong thực hành  giáo dục trẻ em từ sớm được phát triển bởi chuyên gia giáo dục trẻ em người Ý – bà Maria Montessori. Với hệ thống lý thuyết sâu sắc và thực tiễn vận dụng tạo tiếng vang,  Montessori được xem như một phương pháp nuôi dạy trẻ tốt đẹp mà các nền giáo dục và các ba mẹ ứng dụng rất nhiều. Phương pháp này tập trung vào việc phát triển toàn diện cho trẻ em bao gồm kiến thức, các kỹ năng sống và phát triển cá nhân. Vận dụng tiếp cận Montessori trong thực tiễn tại gia đình hay cơ sở trường học đều sẽ thúc đẩy trẻ bộc lộ và phát triển tiềm năng thông qua việc tạo ra một môi trường học tập chuyên biệt với những giáo cụ học tập được chuẩn bị sẵn.

Nguyên tắc khi giáo dục trẻ tại nhà với phương pháp Montessori

Để giáo dục trẻ tại nhà với phương pháp Montessori, các bậc cha mẹ cần nắm vững ba nguyên tắc gồm môi trường được chuẩn bị sẵn, lấy trẻ làm trung tâm và bố mẹ là người hướng dẫn. Cụ thể như sau:

Môi trường tại nhà được chuẩn bị sẵn

Nguyên tắc nền tảng của phương pháp giáo dục Montessori là môi trường được chuẩn bị sẵn.Tiến sĩ Maria Montessori tin rằng mọi đứa trẻ đều có khả năng phát triển vượt bậc khi có cơ hội học hỏi, phạm sai lầm và trưởng thành. 

Điều quan trọng cần nhớ là trải nghiệm Montessori không chỉ giới hạn ở trường lớp. Những đứa trẻ có thể không ngừng học hỏi và khám phá từ những việc nhỏ như đặt một cuốn sách vào đúng vị trí trên kệ hay dọn dẹp các bút màu và sách vở sau khi sử dụng.

Nguồn cảm hứng để cha mẹ và trẻ cùng thực hành Montessori có thể đến từ chính ngôi nha thân thuộc, từ nhà bếp đến phòng tắm, từ phòng ngủ đến phòng khách. Vì vậy, chuẩn bị môi trường tại nhà là cách đầu tiên mà bạn nên làm để giáo dục trẻ từ sớm theo phương pháp Montessori.

Bố mẹ là người hướng dẫn trẻ

Khi nuôi dạy trẻ tại nhà bằng phương pháp Montessori, bố mẹ cần trở thành người hướng dẫn chuẩn mực cho trẻ: Khi muốn dạy con thực hiện một hoạt động nào đó, cách tốt nhất là cha mẹ hãy thực hiện hoạt động đó một cách chính xác với thái độ nghiêm túc và tôn trọng để con quan sát theo các bước:

Bước 1: Mời con quan sát mình làm

Bước 2: Hỏi lại con về hoạt động/ sự vật mình vừa giới thiệu, hướng dẫn

Bước 3: Để con làm lại, mình quan sát và không xen ngang, không can thiệp

Ví dụ bạn muốn dạy 1 em bé 3-4 tuổi tự lấy nước uống, tự gấp và cất quần áo, tự đánh răng,..

Lấy trẻ làm trung tâm

Cha mẹ phải lấy trẻ làm trung tâm. Điều này thể hiện bằng việc đối xử với con như những cá thể độc lập, không phải thay con đưa ra quyết định mà để con tự mình giải quyết vấn đề và tự do kiểm soát cuộc sống của mình. Nhiệm vụ của cha mẹ là đồng thời đảm bảo an toàn cho môi trường xung quanh. Trong quan niệm giáo dục Montessori không chủ trương dạy nhồi nhét mà để trẻ tự làm mọi việc, vui chơi và học theo ý mình. Dù là thầy cô hay phụ huynh thì cũng chỉ đóng vai trò hướng dẫn. 

Cách chuẩn bị môi trường tại nhà phù hợp với trẻ theo phương pháp Montessori

Khi thực hành Montessori tại nhà, mỗi phòng nên được sắp xếp sao cho phù hợp để trẻ có thể chủ động tham gia các hoạt động thực hành cuộc sống, bao gồm vệ sinh cá nhân, dọn dẹp sau bữa ăn, giữ gìn đồ dùng cá nhân và đồ đạc trong gia đình cụ thể như sau:

Phòng ngủ Montessori

Để tạo môi trường Montessori thuận lợi tại nhà, hãy bắt đầu với việc chuẩn bị một chiếc giường thấp hoặc một tấm đệm, giúp con dễ dàng lên xuống mà không gặp khó khăn. Chiếc giường thấp này sẽ giúp con thức dậy và ra khỏi giường một cách an toàn và thuận tiện vào buổi sáng.

Các bậc phụ huynh cũng có thể thiết kế một tủ quần áo nhỏ để giúp con phát triển tính độc lập cũng như tăng cơ hội để trẻ tự ra quyết định. Ví dụ trước khi đi tắm, các bậc cha mẹ có thể để con tự chọn trang phục của mình theo sở thích. Đồng thời, cha mẹ cũng có thể tận dụng cơ hội này để có thể đưa cho con những lời khuyên về việc chọn trang phục sao cho phù hợp với thời tiết, khi nào cần đồ thoáng mát khi nào cần đồ giữ ấm,… Điều này giúp trẻ phát triển ý thức về lựa chọn và biết cách quản lý đồ dùng cá nhân

Không gian chơi Montessori

Nhiều gia đình thường để đồ chơi ở cả phòng ngủ và phòng khách dẫn đến tình trạng đồ chơi thường không được để đúng vị trí hoặc tốn nhiều thời gian tìm kiếm, dọn dẹp cho cả bố mẹ và trẻ nhỏ. Bởi vậy, lời khuyên ở đây là hãy dành riêng cho trẻ một khu vực cố định trong nhà để trẻ cất đồ chơi cũng như quy định vị trí trẻ được thỏa sức chơi đùa. Việc được bố trí không gian riêng giúp trẻ biết rèn luyện thói quen sắp xếp không gian riêng của mình một cách ngăn nắp, gọn gàng.

Nhà bếp Montessori 

Nhà bếp là nơi nhiều hoạt động chung của gia đình diễn ra. Đó là trung tâm nơi mọi thứ được chia sẻ – từ bữa ăn cho đến các hoạt động diễn ra trong ngày. Việc thiết lập nhà bếp Montessori cho trẻ sẽ giúp phòng bếp trở thành không gian cho phép trẻ quan sát, lắng nghe và học tập

Thay vì chơi hoặc các đồ vật theo chủ đề đồ chơi, hãy cho trẻ  bạn sử dụng đũa, thìa, bát, rổ, khăn lau… Việc sử dụng những món đồ giống nhau như mọi người trong gia đình sẽ dạy cho trẻ biết giá trị của những món đồ đó và khuyến khích trẻ cẩn thận khi sử dụng, lau chùi và cất giữ đĩa, bộ đồ ăn, cốc và ly. Tuy nhiên, cha mẹ hãy cố gắng lựa chọn những món đồ phù hợp với bàn tay nhỏ nhắn của các em bé cũng như chuẩn bị bàn, ghế phù hợp để trẻ có thể tham gia các hoạt động nhà bếp được dễ dàng và thuận tiện. 

Phòng tắm Montessori 

Giống như nhà bếp của bạn, phòng tắm là một không gian trong nhà có thể được điều chỉnh cho phù hợp với trẻ. Phòng tắm cũng là không gian nơi cha mẹ giúp trẻ xây dựng thói quen cá nhân tốt như đánh răng hai lần một ngày, rửa tay thật sạch sau khi đi vệ sinh,… 

Hãy lưu ý chuẩn bị thêm ghế hoặc thang nhỏ để trẻ có thể sử dụng được bồn rửa mặt một cách dễ dàng. Phòng tắm cũng là nơi cha mẹ có thể dạy trẻ cách sắp xếp đồ đạc sao cho gọn gàng, dễ sử dụng. Việc chuẩn bị thêm các hình dán vui nhộn lên cốc đánh răng riêng dành cho bé hay các trang trí vui nhộn khác cũng giúp trẻ hứng thú hơn với các thói quen vệ sinh cá nhân.

Kết: 

Để áp dụng phương pháp Montessori tại nhà, các bậc phụ huynh chỉ cần ghi nhớ ba nguyên tắc chính, gồm môi trường được chuẩn bị sẵn, lấy trẻ làm trung tâm và bố mẹ là người hướng dẫn. Cha mẹ không nên bị áp lực bởi chuyện cần chuẩn bị cho những đồ chơi hay đồ dùng cá nhân thật đắt tiền bởi cha mẹ luôn là người bạn, là phương tiện giúp con thực hành nhiều bài học và trò chơi tuyệt vời nhất. Việc cha mẹ dành thời gian cho trẻ đã là món quà quý báu nhất giúp tuổi thơ của con được đủ đầy và trọn vẹn.

Với cha mẹ còn nhiều bận rộn mà vẫn muốn con được giáo dục sớm theo phương pháp Montessori thì có thể tham khảo ứng dụng Trông Trẻ Pro. Với đội ngũ bảo mẫu chuyên nghiệp, lành nghề và được đào tạo chuyên môn kỹ lưỡng, cha mẹ hoàn toàn có thể yên tâm rằng con sẽ được giáo dục với một chương trình học tập riêng được thiết kế riêng, phối kết hợp ưu điểm của các phương pháp giáo dục sớm khác nhau tại chính ngôi nhà của mình.