5 phút hiểu đúng và đủ về phương pháp Montessori

Hiện nay Montessori là chương giáo dục trẻ nổi bật nhất và nhận được sự quan tâm của rất nhiều bậc phụ huynh. Vậy phương pháp này cụ thể ra sao, có những gì đặc biệt, hãy để Trông Trẻ Pro giúp các bậc cha mẹ hiểu đầy đủ về phương pháp này trong 5 phút.

Có rất nhiều phương pháp nuôi dạy trẻ em. Mỗi phương pháp lại có một cách tiếp cận khác nhau. Tuy nhiên trong nhiều năm trở lại đây, Montessori nổi lên như một lựa chọn được rất nhiều bậc phụ huynh ở Việt Nam lựa chọn để giáo dục trẻ từ sớm. Đây là phương pháp rất phổ biến ở các quốc gia Phương Tây, Nhật Bản từ đầu thế kỷ 20 nhưng còn khá mới ở Việt Nam. Đây là những thông tin cơ bản nhất về phương pháp Montessori.

Phương pháp Montessori là gì?

Phương pháp Montessori hay Chương trình Montessori là là phương pháp giáo dục trẻ nhỏ từ 2 – 6 tuổi được sáng lập bởi bà Maria Montessori (tiếng Ý: Maria Montessori, 1870-1952). Bà là nhà giáo dục mầm non nổi tiếng người Ý, nữ bác sĩ y khoa đầu tiên ở Ý.

Hơn 110 năm trước, bà Montessori đã thành lập trường mẫu giáo đầu tiên ở Rome và hệ thống giáo dục Montessori dần dần hình thành và được công chúng đón nhận rộng rãi.

5 đặc trưng của phương pháp Montessori

Phương pháp giáo dục Montessori là phương pháp giáo dục dựa trên các nghiên cứu khoa học, là mô hình giáo dục ưu việt nhằm thực hiện giáo dục sớm có chất lượng mang đến sự phát triển tiềm năng cho trẻ nhỏ dựa trên 5 đặc trưng.

Lấy trẻ làm trung tâm

Phương pháp Montessori chú trọng nhiều đến sự phát triển cá nhân. Hình thức học tập của Montessori không dựa trên việc học nhóm đông mà để trẻ có thể tự do lựa chọn học theo sở thích của mình. Ở khía cạnh này, vai trò của giáo viên trong toàn bộ hoạt động dạy học không phải là “truyền dạy” mà là “hướng dẫn” và “giúp đỡ” trẻ. Giáo viên cần quan sát hoạt động và việc học hàng ngày của trẻ, hiểu rõ từng trẻ đang ở giai đoạn học tập và phát triển nào, từ đó hướng dẫn trẻ thực hiện các nhiệm vụ khác nhau tùy theo từng giai đoạn khác nhau của trẻ.

Hệ thống tuổi hỗn hợp

Giáo dục Montessori thực hiện một hệ thống hỗn hợp độ tuổi. Các lớp học hỗn hợp mang đến cho trẻ em một môi trường giống như anh chị em ruột, nơi trẻ em ở mọi lứa tuổi làm việc và vui chơi cùng nhau.Thông thường, trẻ lớn hơn sẽ giúp đỡ trẻ nhỏ một cách tự nhiên, còn trẻ nhỏ hơn có thể lấy cảm hứng và hình mẫu từ những hoạt động từ trẻ lớn hơn.Các lớp học Montessori thường được sắp xếp theo nhóm tuổi dựa trên ba tuổi: trẻ sơ sinh đến ba tuổi, ba đến sáu tuổi, sáu đến chín và chín đến mười hai tuổi.

Nắm bắt giai đoạn nhạy cảm của trẻ

Những chuyên gia của phương pháp Montessori tin rằng trẻ từ 0-6 tuổi ở trong một giai đoạn nhạy cảm đặc biệt, giai đoạn nhạy cảm ngắn ngủi chỉ tồn tại ở tuổi thơ, một khi nó biến mất thì sẽ không bao giờ xuất hiện nữa. 

Bỏ bê việc giáo dục trong giai đoạn nhạy cảm sẽ gây ra những tổn thất không thể bù đắp được. Nếu các bậc cha mẹ hiểu và và hướng dẫn trẻ đúng cách thì sự phát triển của trẻ sẽ hiệu quả hơn trong khi chỉ tốn công sức một nửa so với các phương pháp thông thường.

Không có thưởng và phạt

Trong môi trường Montessori, không nên thưởng hay phạt trẻ theo bất cứ hình thức nào. Tiến sĩ Montessori cho rằng nếu luôn sử dụng phần thưởng hoặc phần thưởng và hình phạt, ngoài việc không chủ động, những đứa trẻ như vậy còn thiếu tự tin và ngại làm mọi việc vì không biết việc mình làm có đúng hay sai và sẽ không thể nhận ra được tiềm năng và sự tiến bộ của mình.

Lớp học được chuẩn bị sẵn

Trong môi trường Montessori, điểm nhấn là “lớp học được chuẩn bị sẵn”. Tất cả đồ nội thất và đồ dùng dạy học trong lớp học tại nhà của trẻ đều được chuẩn bị từ góc nhìn của trẻ và dựa trên chiều cao của trẻ. 

Ví dụ, chiều cao và trọng lượng của những chiếc ghế trong lớp học đều được xem xét từ góc nhìn của trẻ để tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ quay lại và thiết kế cũng phù hợp với quan điểm của trẻ.

Môi trường trong lớp học nhẹ nhàng, yên tĩnh, bỏ đi những đồ trang trí nhiều màu sắc, không sử dụng màu sắc để thu hút trẻ và bảo vệ sự chú ý, sáng tạo của trẻ.

5 nội dung của phương pháp Montessori 

Để phát triển trẻ một cách tự nhiên, tối ưu tiềm năng của trẻ, phương pháp Montessori tập trung vào 5 nội dung để trẻ có thể tham gia các hoạt động ý nghĩa và lựa chọn công việc mình muốn làm bao gồm: Cảm quan; thực hành cuộc sống, ngôn ngữ, toán học và văn hóa.

Phát triển giác quan

Phát triển giác quan được xem là nội dung quan trọng nhất trong phương pháp Montessori. Buổi sáng khi đến nhà trẻ, các em sẽ làm một số công việc đơn giản có sự phối hợp tay, mắt sau đó mới dần dần chuyển sang việc học.

Đồ dùng dạy học được sắp xếp theo thứ tự từ trái sang phải, từ trên xuống dưới, từ dễ đến khó, việc trưng bày đồ dùng dạy học có tính trật tự. Thông qua các hành động lặp đi lặp lại như mở và đóng, nhặt và đặt, sắp xếp, trẻ có thể nhận thức được mối quan hệ giữa các đồ vật và phát triển khả năng phối hợp tay và mắt.

Trẻ sẽ được phát triển đầy đủ: Thị giác (hình ảnh); Chạm (xúc giác); Mùi (khứu giác); Hương vị (vị giác); Âm thanh (thính giác) và Lập thể (kinaesthetic).

Thực hành cuộc sống

Mục đích chính của khu sinh hoạt hàng ngày là tích lũy kinh nghiệm sống thông qua hoạt động của đồ dùng dạy học để trẻ học cách chăm sóc bản thân và môi trường. Bằng cách này, trẻ có thể tương tác tốt hơn với môi trường sống và xây dựng nhân cách bản thân hoàn hảo.

Các bài tập thực hành cuộc sống có thể bao gồm: Chuẩn bị đồ ăn, cách ăn mặc, rửa tay, làm vườn, chăm sóc thú cưng…v..v.

Phát triển ngôn ngữ

Montessori rất coi trọng sự hiểu biết của trẻ về cuộc sống, trong đó bao gồm việc làm quen với tên gọi của mọi thứ trong thực tế. Càng biết nhiều từ, trẻ càng hiểu được thế giới rộng lớn hơn. Phương pháp Montessori sẽ hướng dẫn trẻ cách liên kết những sự vật, hiện tượng trẻ nhìn thấy với cách để gọi chúng.

Đọc sách là cửa sổ để hiểu biết thế giới, trong khu vực đọc sách có ghế sofa êm ái, thảm mềm mại, giá sách nhỏ phù hợp để trẻ tự mang theo và vô số sách tranh để trẻ đọc, học thơ, thơ một cách thoải mái. môi trường thoải mái.

Phát triển tư duy toán học

Toán học trong phương pháp Montessori tập trung vào việc mang lại trật tự cho trải nghiệm của trẻ. Lĩnh vực học tập này chuẩn bị cho tâm trí để khám phá sâu hơn bằng cách trước tiên giới thiệu các công việc tuần tự bao gồm hiểu biết về các con số đến số mười.

Mỗi bài học sẽ có sự liên kết móc xích chuyền dần dần chuyển từ các lĩnh vực cụ thể sang trừu tượng như giá trị, thứ tự của các con số, phép cộng, phép trừ, phép nhân và phân số.

Các hoạt động liên quan đến toán học không được thực hiện theo một tốc độ cố định, cho phép trẻ  phát triển theo tốc độ tự nhiên của riêng mình.

Giáo dục về văn hóa

Giáo dục văn hóa theo phương pháp Montessori tập trung vào việc cho phép trẻ trải nghiệm vị trí của mình trên thế giới cũng như nhận biết và tôn trọng sự khác biệt của những nền văn hóa khác nhau.

Những trải nghiệm của trẻ sẽ là khám phá nền văn hóa Việt Nam và những nền văn hóa khác trong khi dạy rằng tất cả chúng sinh về cơ bản đều có liên quan với nhau. Lĩnh vực học tập này giúp trẻ khám phá thế giới xung quanh và hiểu được ý nghĩa riêng của chúng trong đó.

Lợi ích của phương pháp giáo dục Montessori

Một trong những yếu tố khiến Phương pháp Montessori  hoạt động hiệu quả là nó tập trung vào động lực bản thân. Tất cả năm lĩnh vực chương trình giảng dạy đều khuyến khích trẻ học theo tốc độ riêng của mình.

Khi theo học tại các trường theo phương pháp Montessori, trẻ sẽ đạt được:

•         Sự độc lập
•         Yêu thích học tập thông qua các hoạt động thực hành cá nhân
•         Khả năng nuôi dưỡng các kỹ năng và tài năng
•         Duy trì sự kỷ luật
•         Khả năng tương tác xã hội 

Kết

Phương pháp Montessori là một phương thức giáo dục sớm độc đáo với nhiều ưu điểm. Sự hợp tác giữa giáo viên, cha mẹ, và trẻ là yếu tố quan trọng để thành công với phương pháp Montessori.